De elektriciteitscentrale
De elektriciteitscentrale in Veendam is gebouwd in 1901. De buitenkant van het gebouw is in de originele staat en goed onderhouden. Verschillende delen van de centrale zijn gebouwd in chaletstijl. De elektriciteitscentrale is een uniek monument binnen de provincie Groningen.
De eerste elektriciteit in Groningen
Toen de elektriciteitscentrale in 1901 de deuren opende, was het de eerste van de provincie. Op dat moment was het in handen van de toepasselijk genaamde Eerste Nederlandse Electriciteits Maatschappij (ENEM).
Helaas is het bedrijf nooit rendabel geweest. Het leverde vooral energie aan kleingebruikers in de provincie, zoals de inwoners van plaatsen als Veendam, Pekela en Wildervank. ENEM zag zich in 1905 uiteindelijk gedwongen om de centrale te verkopen. Het bedrijf kreeg een nieuwe naam, NV Electriciteits Maatschappij Veenkoloniën en een nieuwe leiding, bestaande uit een combinatie van particulieren en gemeenten uit de omgeving.
Onder het nieuwe bestuur draaide de centrale door en werd er ook uitgebreid. In 1957 werd er een kantoorruimte gebouwd waar eerst de grote schoorsteen stond. Eerder al werd het magazijn veranderd in een dienstwoning.
In 1969 volgt een laatste overname. Ditmaal door het Provinciaal Electriciteits Bedrijf. Vanaf dat moment werd het gebouw steeds minder gebruikt. Eerst nog als schakelstation, maar later alleen nog als bedrijfsverzamelgebouw. Uiteindelijk volgde in 2007 de overname door het Groninger Monumentenfonds.